Drevna i drvena, u novom ruhu - Crkva Jablanica čeka vernike i turiste
Toliko je hramova i crkava na teritoriji Balkana od kojih zastaje dah, ali crkva Jablanica, posvećena Pokrovu presvete Bogorodice, u borovoj šumi zlatiborskog kraja, nešto je sasvim posebno.
Sagrađena je 1838. godine, i to tako što u nju nije ukucan niti jedan ekser. Bila je simbol okupljanja i očuvanja naroda, ali ju je bio načeo zub vremena.
Danas je ona ponovo saborno mesto žitelja ovog kraja: obnovljena je uz pomoć Evropske unije, i u punom sjaju otvorila svoju portu i vernicima i turistima, koji sve češće dolaze u Jablanicu, pomažući tako da mladi ostanu da žive i rade u ovom kraju.
“Crkva živi, iako se polako zatvaraju sela”, priča Jovan Stojković, sveštenik crkve u Jablanici, kako kaže, najvećem selu u Srbiji.
Otac Jovan i dalje je pod utiscima obnove i restauracije crkvenog kompleksa. Liturgije se služe jednom mesečno, a posebno svečano bude uoči Pravoslavne nove godine, 13. januara, kada se ispred bogomolje okupi veliki broj ljudi. Tu je i još jedan simpatičan običaj – krstonoše.
“Narod odavde krene i pravi krug kroz selo. Kreće se ujutru oko 7 časova i vraća se oko 19, na večernju molitvu.. Tu imamo jednu novu salu, koja je takođe obnovljena zahvaljujući pomoći Evropske unije”, navodi otac Jovan.
Evropska unija je finansirala obnovu crkve u okviru programa prekogranične saradnje između Srbije i Crne Gore. Programom „Kroz kulturu i turizam za bolje partnerstvo“ opredeljeno je oko 468.000 evra, od čega 219.000 za aktivnosti u Srbiji, a 250.000 u Crnoj Gori. Partneri u obnovi crkve u Jablanici bili su i Eparhija budimljansko – nikšićka, Turistička organizacija Plužine i Opština Čajetina.
Za dve godine, koliko je trajala obnova, urađena je restauracija, zamenjen krov parohijskog doma, obnovljene postojeće i napravljeno pet novih sobrašica, postavljena dva nova vidikovca, urađen pristupni put, ograđen čitav kompleks i opremljen turističkom signalizacijom. Izrađena je i internet prezentacija crkve i štampani turistički vodiči. U okviru istog projekta u Crnoj Gori je renovirana crkva Svetog Petra i Pavla u Bjelom Polju, zadužbina humskog kneza Miroslava, brata Stefana Nemanje.
U ovoj crkvi sagrađenoj u 12. veku pisano je Miroslavljevo jevanđelje. Obnovljen je i manastir Zagrađe (15. vek) kod Plužina, posvećen svetom Jovanu Krstitelju, zadužbina hercega Šćepana Vukčića Kosače.
Ovo je bio i prvi projekta iz oblasti verskog turizma za koji je Evropska unija donirala sredstva i njime je sačuvan deo kulturne baštine Srba, kako u Srbiji, tako i u Crnoj Gori.